Tıbbi amaçlı ürünlerin kullanımına yönelik yasal düzenlemelerdeki değişiklikler, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülmeye devam ediyor.
‘Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ ile birlikte, kenevirden elde edilen bazı tıbbi ürünlerin eczanelerde kontrollü bir şekilde satılmasına olanak tanınması hedefleniyor.
Bu çerçevede, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Sıla Özlem Şener, tıbbi kenevirin sağlık alanındaki potansiyel kullanımları hakkında açıklamalarda bulundu.
“TIBBİ KENEVİR YILLARDIR AĞRI GİDERİCİ OLARAK KULLANILIYOR”
Dr. Şener, tıbbi kenevirin özellikle ‘Dravet sendromu’ adı verilen epilepsi türü üzerindeki olumlu etkilerinin dikkat çekici olduğunu belirterek, “Bu durum, Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmıştır. Tıbbi kenevirin geçmişten bu yana ağrı giderici olarak kullanıldığına dair pek çok veri ve belge mevcuttur.” dedi.
Ayrıca, tıbbi kenevirin Antik Roma döneminde de benzer amaçlarla kullanıldığına dikkat çeken Şener, 1800’lü ve 1900’lü yıllarda bu konuda yaygın bir kullanım olduğunu ifade etti. O dönemlerde, Parkinson hastalığı veya epilepsi gibi rahatsızlıkların tedavisinde etkili olabilecek maddelerin keşfedildiği düşüncesinin oluştuğunu vurguladı.
“ALZHEMİR HASTALIĞINA DAİR OLUMLU SONUÇLAR”
Dr. Şener, kenevirin kanser hastalarındaki kemoterapi sonrası bulantı ve kusmayı azaltmada etkili olduğunu ve AIDS hastalarında kilo kaybının önlenmesinde kullanıldığını kaydetti. Ayrıca, Alzheimer hastalığına dair yapılan çalışmaların olumlu sonuçlar verdiğini belirtti. “Kenevirin keyfi amaçlı kullanımı kesinlikle önerilmiyor. Bu nedenle, denetim ve kısıtlamalar getirilmelidir. Aksi takdirde, ‘zararı var’ düşüncesi, tıbbi kullanımının potansiyelini keşfetmemizi engelleyecektir. Kontrol altında olduğu sürece, bu ürünlerin eczanelerde satılması ve Sağlık Bakanlığı denetiminde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.
“ÖZEL İZİNLE YURT DIŞINDAN GETİRİLİYOR”
Dr. Şener, karaciğer rahatsızlığı ve karaciğer yetmezliği olan hastalarda tıbbi kenevir kullanımının önerilmediğine de dikkat çekti. Psikiyatrik rahatsızlıklar üzerinde de olumlu sonuçlar elde edildiğini belirterek, bazı durumların kötüleşebileceğine dair çelişkili veriler bulunduğunu ifade etti. “Bu nedenle, bazı psikiyatrik rahatsızlıklarda dikkatli kullanılması önerilmektedir.” dedi.
Ayrıca, kenevirin böbrek yetmezliği ve hipertansiyon gibi durumlarda da kullanıldığını, ancak yan etki olarak hipotansiyon riskinin bulunduğunu söyledi. Dünyada tıbbi kenevir kullanımının giderek yaygınlaştığını belirten Şener, Türkiye’de bu ürünlerin birkaç özel izinle yurtdışından getirildiğini, özellikle kemoterapi sonrası mide bulantısını ve kusmayı gidermeye yönelik ilaçların Türkiye Eczacılar Birliği’nin düzenlemeleri ile getirildiğini aktardı.
“TIBBİ AMAÇLI KULLANIMININ ÖNÜ AÇILACAKTIR”
ABD’de 30’un üzerinde eyalette, Almanya, Kanada, İspanya, İtalya ve Hollanda’da tıbbi amaçlı kenevir kullanımının mevcut olduğunu belirten Dr. Şener, “FDA onaylı ve onaysız versiyonları epilepsi tedavisinde kullanılmaktadır. Türkiye’de Yozgat ve Samsun’da kenevir alanında iki farklı enstitüde çalışmalar devam etmektedir. Bu enstitülerde endüstriyel üretim yapılmakta ve kenevir, inşaat ve tekstil sektörlerinde kullanılmaktadır.” dedi.
Ayrıca, kenevirin besleyici bir potansiyele sahip olduğunu ve tıbbi kullanımları ile ilgili araştırmaların dünya çapında sürdüğünü vurguladı. “Üretimlerin arttırılmasıyla birlikte kalite kontrol sistemleri ve iyi imalat uygulamalarının geliştirilmesi, kenevirin tıbbi amaçla kullanımını daha da yaygınlaştıracaktır.” şeklinde konuştu.
“TÜRKİYE KENEVİR TARIMINDA MÜSAİT”
Dr. Şener, kenevirin bağımlılık yapma potansiyeline dikkat çekerek, “Ancak cilt sağlığı, gastrointestinal sistem sağlığı, kardiyovasküler sistem sağlığı ve bilişsel fonksiyonlar üzerindeki olumlu etkilerini gösteren klinik çalışmalar bulunmaktadır. Türkiye, kenevir tarımına oldukça elverişli bir ülkedir. Yeterli analizler ve kontroller sağlandığında, eczanelerde satışlarına izin verildiği takdirde, bu potansiyel etkilerden faydalanmak mümkün olacaktır.” ifadelerini kullandı.
