1. Haberler
  2. DÜNYA
  3. Iran-İsrail Savaşının Ekonomik Bedeli Ortaya Çıktı

Iran-İsrail Savaşının Ekonomik Bedeli Ortaya Çıktı

featured
service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Dünya genelinde ilgiyle takip edilen gelişmeler arasında, İsrail’in İran ile sürdürdüğü 12 günlük çatışmanın ekonomik sonuçları giderek daha net bir şekilde ortaya çıkıyor.

Savunma harcamalarından altyapı kayıplarına, iş gücü eksikliğinden turizmdeki çöküşe kadar pek çok alanda yaşanan kayıpların toplam maliyeti gün yüzüne çıkmaya başladı.

EKONOMİK BASKILAR ARTIYOR

Çatışmaların maliyetinin günde yüz milyonlarca dolara ulaştığı ve bu durumun kamu bütçesi ile piyasalarda önemli baskılar oluşturduğu bildiriliyor.

GÜNLÜK GİDER 725 MİLYON DOLAR

‘Financial Express’ adlı internet sitesinde yer alan bilgilere göre, İsrail, ilk haftasında yaklaşık 5 milyar dolarlık harcama gerçekleştirmiş olup günlük savaş giderleri 725 milyon dolara kadar yükselmiş durumda.

Bu maliyetin 593 milyon doları doğrudan saldırılara, 132 milyon doları ise savunma tedbirleri ve askeri seferberlik faaliyetlerine harcanmıştır.

HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİNE AĞIR YÜK

ABD merkezli ‘Wall Street Journal’ gazetesi, İran’dan fırlatılan füzelerin engellenmesi amacıyla kullanılan hava savunma sistemlerinin günlük maliyetinin 10 ila 200 milyon dolar arasında değiştiğini aktardı.

İsrail’deki ‘Aaron Kamu Politikaları Enstitüsü’, çatışmaların bir ay boyunca sürmesi halinde toplam maliyetin 12 milyar doları aşabileceğini öngörüyor.

BİR AY SÜRSEYDİ İSRAİL’E DOĞRUDAN MALİYET 20 MİLYAR DOLARI BULABİLİRDİ

Filistin’deki Amerikan Arap Üniversitesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Nasır Abdulkerim, “Saldırılar yalnızca askeri harcamalarla sınırlı kalmadı. Üretim faaliyetleri sekteye uğradı ve halk sık sık sığınaklara inmek zorunda kaldı.” ifadelerini kullandı.

Abdulkerim, çatışmaların bir ay daha sürmesi durumunda İsrail için doğrudan ve dolaylı maliyetin 20 milyar doları bulabileceğini belirtti.

Ayrıca, “Bu durumda ülke bütçe açığının yüzde 6’ya, yani yaklaşık 25 milyar dolara çıkması bekleniyor.” diyen Abdulkerim, savaş nedeniyle zarar gören vatandaşlara yönelik tazminatların da kamu maliyesi üzerinde ek bir yük oluşturduğuna dikkat çekti.

10 BİN KİŞİ EVLERİNDEN TAHLİYE EDİLDİ

İsrail Emlak Vergisi Kurumu’nun verilerine göre, ilk haftada 10 binden fazla kişi evlerinden tahliye edildi, 36 bin 465 kişi ise devletten tazminat talebinde bulundu.

Hükümetin bu bütçe açığını kapatmak amacıyla üç olasılık üzerinde durduğu ifade ediliyor. Abdulkerim, sosyal harcamaların kısılması, vergilerin artırılması veya dış borçlanmaya gidilmesi seçeneklerinin gündemde olduğunu belirtti.

VERGİ ARTIŞI GÜNDEMDE

İsrail Maliye Bakanlığı, mevcut mali kaynakların hızla tükendiğini ve yeni kaynak arayışlarının başladığını duyurdu.

Bakanlık, 19 Haziran’da İsrail Meclisi (Knesset) Maliye Komisyonu’na yaptığı başvuruda, 857 milyon dolarlık (yaklaşık 3 milyar şekel) harcamanın Savunma Bakanlığına aktarılmasını talep etti.

Ayrıca, sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler gibi bakanlıkların bütçelerinden 200 milyon dolarlık (yaklaşık 700 milyon şekel) ek kesinti yapılması önerildi.

İsrail’de yayımlanan ekonomi gazetesi ‘Globes’in haberine göre, bu kaynakların büyük kısmı ordu personel giderlerinin karşılanmasında kullanılacak.

Savaş öncesinde başlatılan geniş çaplı seferberlik kapsamında 450 bin yedek asker göreve çağrıldı.

PİYASALARDA BASKI SÜRÜYOR

İsrail para birimi şekelin, savaşın başlamasından sonra dolar karşısında 3,70 seviyesine kadar gerilediği, ardından 3,50’ye toparlandığı bildirildi. Ancak bu toparlanmada küresel dolardaki zayıflık ve spekülatif işlemlerin etkili olduğu belirtiliyor.

Filistinli Ekonomistler Genel Birliği Genel Sekreteri Nasır Atiyani, şekelin istikrarını korumasında İsrail Merkez Bankası’nın müdahalesinin belirleyici olduğunu savundu. Bankanın daha önce 7 Ekim 2023’te Gazze’ye başlatılan saldırı sırasında döviz piyasasına 8,5 milyar dolar müdahale ettiği bildirildi.

Ancak bu tür müdahalelerin uzun vadede mali yükü artırabileceği konusunda uyarılarda bulunan Atiyani, hükümetin şekeli desteklemeye devam edebilmesinin savaşın süresine bağlı olduğunu dile getirdi.

Atiyani, İsrail’de çoğu ekonomik faaliyetin şekel cinsinden yürütüldüğünden, para biriminin değer kaybının enflasyonist baskıları artırabileceğini vurguladı.

“TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ CİDDİ DARBE ALDI”

İsrail’in milli gelirin yüzde 20’sini, ihracatın ise yüzde 50’sini sağlayan teknoloji sektörünün, güvenlik riskleri nedeniyle yüzde 44 oranında daraldığı ifade ediliyor. Bu durum, modern İsrail ekonomisinin bel kemiği olan sektörü ciddi bir tehdit altına sokuyor.

Atiyani, “İsrail’in 2025 yılı için hazırladığı ve 170 milyar dolarlık büyüklüğüyle şimdiye kadarki en büyük bütçesi, borçlanma giderleri eklendiğinde 312 milyar dolara ulaşacak. Mevcut askeri harcamalar bu bütçeye büyük baskı yapıyor.” şeklinde konuştu.

Uzmanlar, askeri harcamaların devam etmesi halinde İsrail’in büyüme hızının düşebileceği, işsizlik oranlarının artabileceği ve yoksulluk seviyelerinin yükselebileceği uyarısında bulunuyor.

YATIRIMCILARIN PANİĞİNİN EKONOMİYE ETKİSİ

İran, saldırılara karşılık olarak İsrail’in ekonomi merkezi olan Hayfa başta olmak üzere Tel Aviv’in kritik altyapısını hedef aldı. İngiltere merkezli ‘Financial Times’ gazetesinin haberine göre, bu saldırılar baskıyı artırarak İsrail’in en büyük petrol rafinerisi olan Hayfa kentindeki Bazan şirketinin durmasına yol açarak ülke ekonomisine günlük 3 milyon dolarlık zarar verdi.

İran’ın misillemeleri, Tel Aviv yakınlarındaki Ben Gurion Havaalanı’nın faaliyetlerinin askıya alınmasına da neden oldu. Bu durum, günde yaklaşık 300 seferin yapıldığı havaalanında daha fazla kayıplara yol açabileceği belirtiliyor.

Havalimanının kapatılmasıyla eş zamanlı olarak İsrail ulusal hava yolu şirketi “El Al”, 48 uçağını (hedef alınması endişesiyle) Kıbrıs, Yunanistan ve ABD’ye nakletti. Bu durumun da yaklaşık 6 milyon dolarlık operasyonel maliyete yol açması bekleniyor.

İsrail Elmas Enstitüsü’ne göre, bu sektör ülkenin toplam ihracatının yüzde 8’ini oluşturmakta. Ayrıca Tel Aviv Borsası

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Antalya Haberim ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!

Bizi Takip Edin
KAI ile Haber Hakkında Sohbet
Sohbet sistemi şu anda aktif değil. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.