Yaz mevsiminin gelmesiyle Türkiye’de kene vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Özellikle kırsal ve yeşil alanlarda bulunan keneler, gerekli önlemler alınmadığında ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölümlere yol açabilecek potansiyele sahip. Doktor Ufuk Tamgaç, sosyal medya üzerinden katıldığı bir programda kene ile ilgili çarpıcı bilgiler paylaştı.
KENE İLK OLARAK NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
Tamgaç, Can Yücel’in Gidenadam adlı YouTube kanalında gerçekleştirdiği görüşmede, kene ısırması ile bilinen Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalığının ilk kez 1944 yılında Kongo’da görüldüğünü belirtti. Sovyetler Birliği döneminde askerlerin tarımsal faaliyetler için tarlalara gitmesiyle birlikte ilk vakaların ortaya çıktığını ifade etti.
KENE TÜRKİYE’DE EN ÇOK NEREDE GÖRÜLÜYOR?
Türkiye’deki kene hastalığının en çok görüldüğü illeri açıklayan Tamgaç, “Türkiye’de ilk vaka 2002 yılında kaydedildi. Daha önce bu virüsün görülmeme nedeni olarak ekosistemdeki değişiklikler öne sürülüyor. İklim değişikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Kene ısırması, özellikle Tokat, Çankırı, Amasya, Çorum, Yozgat ve Doğu Anadolu bölgelerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor. Hatta Samsun’un köylerinde bile vakalar bildirilmektedir. Başkent Ankara’da da kene vakaları tespit edilmiştir” dedi.
KENE ISIRMASI GRİP İLE KARIŞTIRILIYOR
Hastalığın başlangıçta halsizlik ve grip benzeri belirtilerle kendini gösterdiğini, zamanla vücudun farklı bölgelerinden kan gelmesi gibi ciddi semptomların ortaya çıktığını belirten Tamgaç, “Hastalık ateşle başlar, kanama ile değil. Hasta sağlık kuruluşuna başvurduğunda ‘Ateşim var, kırgınlığım var’ dediğinde bu durum üst solunum yolu hastalıkları ile karıştırılabiliyor. Virüs, kanın pıhtılaşmasını etkileyerek burun ve ağız içinde kanamaya neden olabilir. Bazen gözlerden bile kan gelebiliyor. Bu belirtiler, hastalığın son evreleridir. İnsanları öldüren sebepler arasında kan kaybı ve çoklu organ yetmezliği öne çıkıyor” şeklinde konuştu.
KENE İNSANLARI EN ÇOK HANGİ BÖLGELERİNDEN ISIRIYOR?
Doğada 800’den fazla kene türü bulunduğunu ve bu hayvanların insanların daha çok kasık, diz altı ve koltuk altı gibi kıvrımlı bölgeleri tercih ettiğini vurgulayan Tamgaç, “Kene, hastalığa neden olan virüsü taşır. İnsanların kıvrım yerlerini ısırması, ince deri nedeniyle kanı daha rahat emmesinden kaynaklanıyor. Piknik sonrası vücut kontrolü yapmak oldukça önemli. Çoğu vatandaş kene ısırığını fark edemiyor. Kene, enzimlerini enjekte ederek hedef bölgeyi uyuşturuyor, bu da kaşıntı ve yanma hissi yaratmıyor. Keneyi püskürten spreyler de kullanılabilir” ifadesini kullandı.
EVCİL HAYVANLARA ZARAR VERMİYOR
Kene ısırıkları evcil hayvanlar için tehdit oluşturmazken, insan sağlığına zarar verebileceğine dikkat çeken Tamgaç, “Kış aylarında uyku halindedirler. Nisan ayında uyanarak küçükbaş hayvanlara yapışabilirler. Ancak bu durum, küçükbaş hayvanlara zarar vermez. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi için mayıs ayı kritik bir dönemdir, bu ay hastalığın artış gösterdiği bir zamandır” dedi.
KENEDEN NASIL KORUNMAK GEREKİYOR?
Kene ısırıklarından korunma yollarını anlatan Tamgaç, “Koyu renkli giysiler kene yapıştığında fark edilmesini zorlaştırır. Açık renk giysiler tercih edilmesi, kenenin görünme olasılığını artırır. Uzun kollu giysiler giyilmesi önerilir. Kene çıkarma aparatlarının uzman olmayan kişiler tarafından kullanılmaması gerektiği de önemli bir noktadır. Keneyi tespit ettikten sonra hemen hastaneye başvurmak şarttır” şeklinde bilgi verdi.
KENENİN ÖLDÜRÜCÜLÜĞÜ YÜZDE 5
Kene ısırıklarının doğru bir şekilde müdahale edildiğinde ölüm oranının yüzde 5’e kadar düştüğünü belirten Ufuk Tamgaç, “İlk temasta 8 saatlik bir süre kritik. Bu süre zarfında hastalık bulaşabiliyor. Kene, çıplak elle çıkarılmamalı, eldiven kullanılmalıdır. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi durumunda hemen destek tedavisi uygulanır. Ölüm riski yüzde 100 değil, sadece yüzde 5’tir. Her kene ısırığı hastalığa yol açmaz, bu nedenle yaşanan ölümler genellikle fark edilmeden yaşanır” ifadelerini kullandı.
