Agos Gazetesi’nin aktardığı istismar iddiaları, turizmin merkezi Antalya’da büyük bir yankı uyandırdı. Habere göre, Ukrayna’dan Türkiye’ye getirilen çocukların, “Savaşsız Çocukluk Projesi” çerçevesinde Antalya’da istismara maruz kaldığı belirlendi.
Shostak Vakfı’nın kurucusu Ruslan Shostak tarafından dört yıl önce başlatılan projede, Şubat 2022 sonrasında Ukrayna’daki kuruluşlardan 510 çocuk geçici olarak Türkiye’deki otel ve çocuk koruma kurumlarına yerleştirildi. 2024 Mart ayında, aralarında Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri ve UNICEF temsilcilerinin bulunduğu bir heyet, çocukların Antalya Beldibi’nde kaldığı oteli denetledi.
OCCRP RAPORU VE İSTİSMAR BULGULARI
Uluslararası gazetecilik ağı Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP), heyetin ziyaretinin ardından hazırlanan rapora ulaştı. Raporda, yetim çocukların ihmal edildiği, psikolojik ve cinsel istismara maruz kaldıkları; ayrıca, iki kız çocuğunun otel çalışanları tarafından hamile bırakıldığı belirtildi. 23 yaşındaki aşçının, 15 yaşındaki N. ile odasında buluştuğu ve onu yürüyüşe çıkardığı kaydedildi.
Diğer bir aşçı olan 21 yaşındaki S. ise 16 yaşındaki I. ile yakınlık kurdu. Hamile kalan iki kız çocuğu, olayın üzerinin örtülmesi amacıyla Ukrayna’ya gönderildi. Haberde, çocukların ifadelerine de yer verildi. Bu ifadelere göre, Ukraynalı eğitmenler, çocuklardan, “yatılı okul personeliyle ilgili olumsuz yorum yapmamalarını” talep etti.
SORUŞTURMALARIN TAKİPSİZLİKLE SONUÇLANMASI
Ukrayna makamları, Mayıs 2024’te Türkiye’den gelen çocuk hakları ihlalleriyle ilgili soruşturma başlatmış olsa da, delil yetersizliğinden dolayı Haziran 2025’te kapatıldı. Türkiye’deki soruşturma da takipsizlikle sonuçlandı. Antalya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, hamile kalan iki kız çocuğunun durumu hakkında suç duyurusunda bulunsa da, bu talep de takipsizlikle yanıtlandı. Süreci takip eden avukatların itirazları ise reddedildi. Aile Bakanlığı, haberin hazırlandığı dönemde sorulara yanıt vermedi.
İDARİ İHMAL VE PROJENİN KAPATILMASI
Antalya’daki otelde kaldıkları süre zarfında, yetim çocuklardan birinin kaybolduğu ve helikopterle başlatılan arama kurtarma çalışmaları sonucunda bulunduğu raporda yer aldı. Ayrıca, otelde acil durum ve tıbbi bakım hizmetlerinin eksik olduğu belirtildi. Refakatçiler, hasta çocuklar için Ukrayna’daki doktorlarla telefonla iletişim kurarak tıbbi müdahalede bulundu. Heyetin ziyaretinin ardından “Savaşsız Çocukluk Projesi” Aralık 2024’te sona erdi ve Ukraynalı çocuklar ülkelerine geri gönderildi.
Projenin kurucusu Ruslan Shostak, yüksek bir devlet ödülü aldı. Shostak, projenin kapatılmasının çocuklara yönelik ihlallerle ilgili olmadığını ifade etti. Dnipropetrovsk Oblastı’ndaki yetkililer ise konu hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Türkiye’nin Ukrayna Büyükelçiliği’ne yöneltilen talepler ise yanıtsız kaldı.
RESMİ KURUM AÇIKLAMALARI VE YALANLAMA
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), iddiaları yalanlayarak yaptığı açıklamada, savaş nedeniyle tahliye edilen Ukraynalı çocuklarla ilgili haberlerin dezenformasyon içerdiğini belirtti. DMM, çocukların Ukrayna makamlarının bilgisi dahilinde, kendi resmi bakım personeli gözetiminde otellere yerleştirildiğini vurguladı.
“Savaş nedeniyle ülkemize tahliye edilen çocuklar, Ukrayna makamlarının bilgi ve yönlendirmesi doğrultusunda, kendi resmi bakım personeli, öğretmenleri, koruyucu aileleri veya aile bireylerinin gözetiminde yerleştirilmiştir.”
Açıklamada, çocukların temel ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli koordinasyonun sağlandığı, onlara psikososyal destek ve eğitim için gereken altyapının oluşturulduğu ifade edildi. Çocukların günlük bakımı ve gözetiminin Ukraynalı görevlilerce sürdürüldüğü belirtildi. Ayrıca, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, çocukların diğer Ukraynalı çocuklar gibi Bakanlığa bağlı kuruluşlara yerleştirilmesi teklifinin Ukrayna makamları tarafından kabul edilmediği kaydedildi.
Bakanlık, “Çocukların üstün yararı ile iddiaların ağırlığını gözeterek, resmi bir bildirim veya şikâyet olmamasına rağmen derhal suç duyurusunda bulunulmuş ve adli süreç başlatılmıştır” açıklamasını yaptı.
“KAMUOYU YANILTILIYOR” İDDİASI!
Bakanlık, haberde Türkiye’nin çocukların korunmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği yönünde oluşturulmaya çalışılan algının gerçeği yansıtmadığını belirterek, kamuoyunun yanıltılmaya çalışıldığını vurguladı.
Bakanlık, “Ukrayna makamlarıyla iş birliği içerisinde, ulusal ve uluslararası yükümlülükler çerçevesinde, savaş mağduru tüm çocukların korunması için gerekli adımları atmaya devam edecektir” ifadelerini kullanarak, kamuoyunun manipülatif içeriklere itibar etmemesini rica etti.
