Organ nakli için umut dolu bir bekleyiş sürüyor…
Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye, dünya standartlarına uygun donanımlara sahip olan yüksek kapasiteli organ nakli merkezleri ile dikkat çekiyor. Alanında uzman hekimler tarafından yönetilen bu merkezlerde, her yıl ortalama 5 bin organ nakli başarıyla gerçekleştiriliyor.
Ülke genelinde faaliyet gösteren organ nakli merkezleri, türlerine ve gerçekleştirilen nakil tiplerine göre çeşitlilik arz ediyor.
Eğitim ve araştırma hastanelerinde toplam 38 organ nakli merkezi bulunuyor. Bunlar arasında 2 akciğer, 19 böbrek, 4 kalp, 2 kalp-akciğer, 9 karaciğer ve 2 pankreas nakli merkezi yer alıyor.
Özel hastanelerde ise 13 böbrek, 7 karaciğer ve 2 pankreas nakli merkezi mevcut. Bu sayede toplamda 22 merkez hizmet veriyor.
Devlet üniversite hastanelerinde 1 akciğer, 21 böbrek, 6 kalp, 18 karaciğer ve 2 pankreas nakli merkezi ile toplamda 48 merkez faaliyet gösteriyor.
Vakıf üniversitesi hastanelerinde de 21 böbrek, 4 kalp, 12 karaciğer ve 4 pankreas nakli merkezi bulunuyor. Bu hastanelerde toplamda 41 merkez faaliyet göstermekte.
Türkiye genelinde toplamda 3 akciğer, 74 böbrek, 14 kalp, 2 kalp-akciğer, 46 karaciğer ve 10 pankreas nakli merkezi olmak üzere 149 organ nakli merkezi aktif durumda.
ORGAN NAKİLLERİNİN YÜZDE 90’I CANLI VERİCİLERDEN YAPILIYOR
Bakanlık verilerine göre, Türkiye’de her yıl ortalama 5 bin organ nakli işlemi gerçekleştiriliyor ve bu nakillerin yüzde 90’ı canlı vericilerden (donör) yapılmakta.
ORGAN NAKLİ SONRASI SAĞKALIM ORANLARI
Organ nakli sonrasında sağkalım oranları bakımından Türkiye, dünyanın en başarılı ülkeleri arasında yer alıyor.
2024 yılına ait verilere göre, 3 bin 468 böbrek (3 bin 121 canlı, 347 kadaverik donör) ve bin 731 karaciğer (bin 543 canlı, 188 kadaverik donör) nakli gerçekleştirildi. Aynı yıl 43 kalp, 18 akciğer, 1 pankreas ve 3 ince bağırsak nakli yapıldı.
2025 yılı Ekim ayı itibarıyla ise 2 bin 683 böbrek (2 bin 281 canlı, 402 kadaverik donör) ve bin 410 karaciğer (1,188 canlı, 222 kadaverik donör) nakli gerçekleşti. Ayrıca, bu 10 aylık süreçte 41 kalp, 16 akciğer, 1 ince bağırsak ve 1 pankreas nakli yapıldı.
TÜRKİYE’DE ORGAN NAKLİ BEKLEYEN HASTA SAYILARI
Türkiye’de organ nakli bekleyen hasta sayıları yıllara göre incelendiğinde, 2023’te 32 bin 863 olarak kaydedilen hasta sayısı, 2024’te 33 bin 589’a yükseldi. 2025 Ekim ayı itibarıyla bu sayı 32 bin 936 olarak belirlendi.
Organ nakli türlerine göre değerlendirildiğinde, 2023 sonu itibarıyla 24 bin 551 kişi böbrek, 2 bin 592 kişi karaciğer, bin 450 kişi kalp, 198 kişi akciğer, 277 kişi pankreas, 1 kişi ince bağırsak ve 3 bin 794 kişi kornea nakli bekleme listesinde yer aldı.
2024 yılı sonunda bu sayılar böbrek için 25 bin 438, karaciğer için 2 bin 674, kalp için bin 510, akciğer için 211, pankreas için 267, ince bağırsak için 2 ve kornea için 3 bin 487 olarak tespit edildi.
2025 Ekim ayı itibarıyla ise böbrek nakli bekleyen hasta sayısı 25 bin 651, karaciğer için 2 bin 504, kalp için bin 540, akciğer için 207, pankreas için 235, ince bağırsak için 4 ve kornea için 2 bin 795 olarak kaydedildi.
TÜRKİYE BÖBREK VE KARACİĞER NAKİLLERİNDE DÜNYADA BİRİNCİ SIRADA
Türkiye, organ nakillerindeki başarısını, dünyanın farklı bölgelerinden gelen hastalara sunduğu hizmetle tüm dünya ile paylaşıyor.
2011 yılından bu yana 4 bin 948’i böbrek, 2 bin 967’si karaciğer nakli olmak üzere toplam 7 bin 915 yabancı uyruklu hastaya organ nakli işlemi başarıyla gerçekleştirilmiştir.
Türkiye, canlı vericili organ nakillerinde nakil sayısı ve nakil sonrası sağkalım oranları açısından dünyada öne çıkan ülkeler arasında yer almaktadır.
Gelişmiş ülkelerde 1 milyon nüfus başına düşen “canlı verici” oranlarına göre Türkiye, canlı vericili böbrek nakillerinde yüzde 36,16 (3 bin 121 kişi) ve canlı vericili karaciğer nakillerinde yüzde 17,88 (bin 543 kişi) ile birinci sırada konumlanmaktadır.
